Mficha uchi hazai

James Fearnley – Here comes everybody

Een aantal leuke bands, paar voorlezers en een overweldigende afsluiting van the Kyteman Orchestra. Het was een mooie editie van Crossing Border in Enschede. De merchandise stand had ik overgeslagen, te veel mooie optredens. Een van die optredens zag ik slechts gedeeltelijk. James Fearnley vertelde over zijn tijd bij The Pogues. Maar het concert ervoor en het er opvolgend zorgden er voor dat ik nog geen tien minuten kon luisteren.

Na alle optredens is Broekhuis de boeken al aan het wegpakken. Maar er ligt nog een gesigneerde bio door Fearnley. Hebbuh!

Jaren later pak ik het boek eindelijk uit de kast. Het eerste hoofdstuk is meteen heftig. Het moment dat Shane MacGowan uit de Pogues wordt gezet door de rest van de band. De reactie van de zanger is klassiek: “What took you so long?”

Daarna volgt het hele verhaal. Van de werkeloze muzikanten aan de zelfkant van London tot de wereldtours van de bekende band. En daar valt het mij weer op wat ik zo vaak met biografieën heb. Waarom moet altijd alles verteld worden? Waarom kan het niet gewoon een paar hoogtepunten met een goede analyse zijn?

Hoe boeiend de muziek soms ook kan zijn, zo saai bleek dit boek. Ik hoef niet precies te weten wie welk likje in welk lied heeft bedacht. Wie de verschillende instrumenten in de studio heeft ingespeeld. Veel te veel detail.

Wat wel leuk is om te zien dat ook de beroemde band The Pogues maar een verzameling individuen is, niet een vriendengroep. Optredens worden door bandleden gemist of zelfs afgezegd, roadies moeten invallen, zangpartijen verdeeld over verschillende bandleden, het is jarenlang een zootje. Wie is de manager en wie bepaalt dat?

De persoonlijke touch van Fearnley maakt het alleen maar gênanter. Dat hij de neiging heeft verliefd te worden op vriendinnen van andere muzikanten is niet echt iets om trots op te zijn, zijn gedrag daarin ook niet. Het lijkt er soms op dat hij door de anderen als lapzwansen af te schilderen zich zelf enigszins slimmer wil laten overkomen. Lukt niet echt.

Al met al was een boek van 150 bladzijden genoeg geweest om het beeld te krijgen, om alles te begrijpen. Het is interessant, maar zeker niet goed.

Citaat: “A couple of other songs he had written were scant of melody. They were formulaic, encrusted in rock idiom and dependent on extended sequences of improvisation. The song called ‘USA’ was morbidly oriented around the heroin imagery of Dr John’s ‘I Walk in Gilded Splinters’. Shane sang it in a humbug American accent. (…). Things didn’t look good.” (p.336)

Nummer: 19-036
Titel: Here comes everybody
Ondertitel: The story of the Pogues
Auteur: James Fearnley
Taal: Engels UK
Jaar: 2012
# Pagina’s: 406 (7876)
Categorie: Biografie
ISBN: 978-0-571-25396-8

Meer:
Wikipedia
Pogues

Meer muziekbio’s:
Keith Richards
Herman Brood
De Heideroosjes
De Raggende Manne
Neil Young
Gotcha
Meindert Talma (deel 2)
Meindert Talma (deel 1)

Jeroen Wielaert – De vele wegen naar Parijs

Columns van Wielaert, een moment van rust en beschouwing in de hectiek van de Tour de France. Al jaren luisterde ik graag naar zijn verhalen op Radio Tour de France. Toen hij een paar jaar geleden in Goor kwam in het theater, had ik een mooie avond. En tevens de gelegenheid om deze verzameling columns te laten signeren.

Dit boek is een bundeling van de columns van de Tours 1996 t/m 1999. Vier Tours met een eigen dynamiek. De jaren van de Tour du Dopage, van bekentenissen en gevangenisstraffen, van Riis tot Armstrong. Wielaert gaat soms op de actualiteit in, maar legt vaker de link naar het verleden, naar de omgeving, met de cultuur. Door Wielaert leer je Frankrijk een klein beetje beter begrijpen.

Ook hij heeft te maken met het fenomeen ‘kennis van nu’, heroïsche aanvallen van toen, zijn de oplichtersverhalen van nu. Helden worden bedriegers, daar kan hij ook niets aan doen.

Mooie bundeling.

Citaat: “UCI-hoofd Hein Verbruggen heeft zich voor de start in Rouen voor de zoveelste keer teweer gesteld tegen alle sensatieverhalen over EPO-doden in de sport. Het is allemaal door vage doktoren in vuige kranten gebracht, jawel. Ik ben nog even gaan kijken op het kerkhof van Saint-Colombain. Nergens een EPO-dode te ontdekken.” (p.56)


Nummer: 19-035
Titel: De vele wegen naar Parijs
Ondertitel: Onderweg met de Tour de France
Auteur: Jeroen Wielaert
Taal: Nederlands
Jaar: 2000
# Pagina’s: 160 (7470)
Categorie: Wielrennen
ISBN: 90-215-8599-5

Meer:
Tourpassies
Wikipedia
NOS

Deadline

Dit is typisch een boek dat ik nooit zou hebben gelezen, dat ik nooit was tegengekomen, als ik niet een van de 21 auteurs had gekend. Maar daarom is het niet minder leuk om iets te lezen dat je normaal niet zou lezen. Sterker nog, misschien had ik zelf ook wel een poging gedaan om in dit boek te belanden. Want de verhalen in deze bundeling zijn het gevolg van een verhalenwedstrijd van uitgeverij LetterRijn.

En ook al staat dat op de achterflap, nergens in het boek is dat terug te vinden. Waarom doet de uitgever zoveel moeite om een wedstrijd uit te schrijven, het boek met de beste verhalen te publiceren, om dan gewoon 21 verhalen van een kaft te voorzien en verder geen info te geven. Ik wil de opdracht lezen, ik wil weten wie er in de jury zat, ik wil weten uit hoeveel inzendingen deze verhalen zijn gekozen, ik wil de voorwaarden weten die er aan de verhalen gesteld werden, ik wil achterin 21 korte schrijversbiografieën lezen. Waarom is dat allemaal weggelaten?

Maar goed, dat is een gegeven, nu de verhalen. De overeenkomst van alle verhalen is dus de deadline, die, gok ik, ergens in de opdracht op 24 uur is gesteld. En dus krijg je helaas een heleboel eendimensionale pseudocrime verhalen. 21 is te veel. Er zitten echt slechte verhalen tussen. Verhalen waarin de schrijver een poging doet een hele roman te beschrijven in twaalf bladzijden. Verhalen waarin de actualiteit er met de haren wordt bijgesleept, geforceerd in wordt verwerkt. Verhalen met te veel pretentie. Maar, het grote voordeel van een verhalenbundel is dat je die slechte verhalen zo uit hebt en weer verder kunt.

Want er staan ook meerdere leuke verhalen tussen. Verhalen waarvan je hoopt dat de schrijver ze als opstapje naar een ‘echt’ boek ziet. Verhalen waarin je het idee hebt dat het precies zo zou kunnen gebeuren. Mooie verhalen. Ik heb het vermoeden dat het verhaal van Ilona de Lange als het beste verhaal wordt gezien door de uitgever. Het is het eerste verhaal, haar naam staat als enige op de titelpagina, haar naam kom je online tegen. Misschien wel terecht, haar verhaal over de comapatiënt die alle gesprekken hoort, maar niet kan reageren, is een goed voorbeeld van inlevingsvermogen. Niemand van ons kan vertellen hoe het zal zijn, maar je kunt je goed voorstellen dat het zo zou kunnen zijn.

Ook leuk zijn de verhalen van Iane Myre (mijn favoriet), Carolien Cramer, Miriam Joosse, Michiel van den Berg en Alain de Lannoy. Ook in die categorie valt het verhaal van Klaartje Gras. Het verhaal dat wat extra aandacht verdient, omdat zonder dit verhaal, ik dit boek nooit zou hebben gelezen. Wat knap is aan het verhaal van Klaartje is dat ze vooronderzoek heeft gedaan, zonder dat het uitstraalt dat het geconstrueerd is. Het verhaal loopt. Als een van de weinigen is Klaartje een tijdje terug in de tijd gegaan. De heksenvervolging, een tijd in de geschiedenis waar ons land niet echt trots op mag zijn, maar waar we, waarschijnlijk juist daardoor, ook niet al te veel vanaf weten. Klaartje situeert het verhaal in Almen en Zutphen. Schrijf over wat je weet, wat je kent. Dus eerst inlezen, dan bepalen waar het verhaal zich afspeelt en dan uitwerken (allemaal aannames van ondergetekende, ik denk dit te lezen uit het verhaal). En daarmee heeft het verhaal meer diepgang dan de meerderheid van de andere verhalen. Mijn conclusie is dan ook dat ik graag meer van haar zou willen lezen.

Citaat: “Deze foltering is mensonterend. Alleen toveressen kunnen deze pijn verdragen en alles blijven ontkennen. Jacoba, je hebt niet alleen je kind, maar ook je zwager besmet met je zwarte ziel. Je hebt geprobeerd de duivel binnen te brengen in ons gerechtsgebouw. Zwarter dan de jouwe kan een ziel niet zijn. Breng haar naar Almen. Maak de brandstapel klaar. Moge jouw ziel branden in de hel” (p.121)


Nummer: 19-034
Titel: Deadline
Ondertitel: en de klokt tikt onverbiddelijk door…
Auteur: Diversen (21 auteurs)
Taal: Nederlands
Jaar: 2018
# Pagina’s: 254 (7310)
Categorie: Thriller
ISBN: 978-94-9187-574-8

Meer:
LetterRijn

Jeroen Wielaert - Tourpassies

Die man die, bij Radio Tour de France, met een gedragen stem hele verhalen kon vertellen, rondkijkend op een Frans dorpspleintje waar u en ik zo langs zouden zijn gelopen, met een passie waardoor je wel moest luisteren, dat is Jeroen Wielaert. Hij bezorgde Utrecht de tourstart, hij schrijft mooie verhalen en is op Radio 1 te beluisteren.

Dit boekje is een tussendoortje. Het idee is wel leuk, mensen laten vertellen over hun Tourpassie, wat is hun verhaal? Bekende Nederlanders, okay, verkoopt het vast een beetje beter door. Het ziet er uit als een serie van Radio Tour, waar ze een zomerlang elke dag een BN’er aan het woord lieten. Kan het me niet herinneren, in die tijd was ik vaker niet in Nederland dan wel.

Wat jammer is, is dat je ook BN’ers krijgt die het wel leuk vinden om wat te vertellen, maar uit hun woorden kun je opmaken dat ze eigenlijk een stuk of vijf etappes kijken. En dan nog alleen het laatste half uur. Dat is geen passies, dat is het verdrijven van verveling. Gelukkig zijn er nog wel anderen die wel een mooi verhaal te vertellen hebben.

Wielaert schreef ze op, ik las ze aan het begin van de Tour. Zo uit. Jammer. Misschien een kwart eeuw later nog een keer doen en dan wel alleen mensen aan het woord laten die echt passie voor de Tour hebben?

Mijn favorieten: Harmen Siezen, Kees van Kooten, Tonny Strouken, Theo van Gogh en Wilfried de Jong.

Citaat: “In 1980 zijn we bij de NOS begonnen met een Tour-toto. Het was de bedoeling dat je een paar renners uitzocht, die voor jou de hele Tour geld verdienen. Dat wil zeggen: de eerste vijf plaatsen, plus de gele trui. (…) Dan zet je f125 in en jouw ploeg rijdt dan voor jou. Onbekende renners zijn dan ineens geld waard. Als die een etappe winnen is het kassa geblazen. We hebben altijd 140 à 150 deelnemers. Er zit tussen de f17.000 en f18.000 gulden in de pot.” (p.56)


Nummer: 19-033
Titel: Tourpassies
Auteur: Jeroen Wielaert
Taal: Nederlands
Jaar: 2000
# Pagina’s: 80 (7056)
Categorie: Wielrennen
ISBN: 90-215-9691-1

Meer:
Wikipedia
NOS

De Muur 65 – De zinderende zomer van ‘69

Niet alleen de Tour de France keek een halve eeuw terug, ook De Muur ging terug naar de zomer van 1969. Het jaar waarin Merckx zijn eerste Tour won. De eerste van vijf, maar vooral de manier waarop hij die Tour won en de voorsprong was indrukwekkend. Rik Vanwalleghem schrijft een mooi verhaal, dat de tijdgeest goed weergeeft. Goede schrijver. Maar niet de enige die goed kan schrijven. Heinen (met prachtige foto’s), Winnen (over zijn ontmoetingen), Idzenga, met een reconstructie als altijd schrijven over Eddy Merckx, een half nummer wordt aan de grote meester toebedeeld, geen verrassing.

Sijtsma probeert Mollema te leren kennen, maar het verhaal wat mij het meest boeide was over Thomas de Gendt door Martijn Sargentini. De aanvaller heeft slechts weinig kansen om wedstrijden te winnen, hij is niet de snelste sprinter, geen getalenteerd klimmer, kan redelijk tijdrijden, dus moet hij wel in de aanval. Die aanval is belangrijk, die maakt de koers, die levert een verhaal op. De Gendt lijkt de laatste jaren de laatste der aanvallers, soms lijkt het ook alsof hij ontsnapt om het ontsnappen. In dit verhaal begin ik De Gendt te kennen. Mede dankzij dit verhaal was de etappewinst in de Tour deze zomer een feest der herkenning. De Gendt wist niet alleen welke etappe hij moest aanvallen, hij koos ook de juiste vluchtpartners, de juiste tactiek, de winnende strategie. Elke echte wielerliefhebber begreep het en gunde hem de winst.

Weer een aanwinst voor mijn boekenkast deze Muur. De plank is vol, een nieuwe plank moet vrijgemaakt worden voor de komende zestig uitgaven.

Citaat: “Wat er precies voorgevallen was wist Merckx niet. Wat hij wel wist was dat hij die Giro al achtmaal was gecontroleerd, alle keren negatief. Ook na de zware ritten waarin een renner wel wat hulp kon gebruiken. En zou hij dan voor zo’n niemendalletje van een etappe wel iets genomen hebben?” (p.65)


Nummer: 19-032
Titel: De Muur 65
Ondertitel: De zinderende zomer van ‘69
Auteur: Diversen (Bert Wagendorp, Rik Vanwalleghem, Frank Heinen, Peter Winnen, Willie Verhegge, Wiep Idzenga, Thomas Sijtsma, Martijn Sargentini, Menno Haanstra, Nando Boers)
Taal: Nederlands
Jaar: 2019
# Pagina’s: 128 (6976)
Categorie: Wielrennen
ISBN: 978-94-6231-042-1

Meer:
64 63 62 61 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 (2e x)

Gerrit Jan Zwier – Het noordelijk gevoel

Breedevoort in de Achterhoek staat bekend als boekendorp. Al vele jaren stond een bezoekje op mijn verlanglijstje. Toen ik er eindelijk was, duurde het even voordat ik de smaak te pakken had. Vele boekenwinkels, maar ook openbare planken en kastjes bij huizen. Erg leuk om een dagje door te brengen. Maar omdat ik niet alleen was, werd het slechts een paar uurtjes. In het beste antiquariaat keerde ik terug. Ze ging er mee stoppen, boeken gingen voor weinig weg. Lastig voor mij, ik kan dan zo met hele stapels naar buiten lopen. Heb me ingehouden, nog geen handvol titels. Een daarvan koos ik omdat het gesigneerd was. Komt niet zo vaak voor, uniek genoeg dus om twijfel weg te nemen.

Want ook al heb ik al meerdere planken reisverhalen in de kast, vele favoriete reisschrijvers, op de een of andere manier heb ik Zwier nooit overwogen, terwijl ik zijn naam wel kende.

In het thematisch jaar ‘gesigneerde boeken lezen’ wist ik al snel dat ik deze titel ook eindelijk wilde lezen. Zwier schrijft meerdere verhalen over noordelijke bestemmingen, te beginnen op Vlieland, maar ook erg noord zoals Lapland, Groenland en noord Canada.

De verhalen zijn leuk om te lezen, maar meer dan dat is het ook niet. Niet meeslepend, weinig humoristisch, ik krijg niet de neiging om zelf de beschreven bestemmingen te bezoeken. Wat Zwier wel doet, is het goed beschrijven van de situatie. Hij weet dat hij de vreemde eend is, probeert zichzelf aan te passen, klein te maken, observeert dan precies wat er allemaal aan de hand is. Die nieuwsgierigheid, noodzakelijk voor een schrijver, zeker voor een reisschrijver, is de basis voor interessante verhalen.

Citaat: “Hij hoorde die reactie onbewogen aan en ging verder met een verhaal over elfjes. Opnieuw bleek mij dat het geloof in ‘natuurgeesten’ hier nog springlevend was. In dikke, ouderwetse boeken over dit eiland was altijd wel een hoofdstuk gewijd aan het bovennatuurlijke.” (p.120)


Nummer: 19-031
Titel: Het noordelijk gevoel
Auteur: Gerrit Jan Zwier
Taal: Nederlands
Jaar: 1998
# Pagina’s: 200 (6848)
Categorie: Reizen
ISBN: 90-254-1931-3

Meer:
Atlascontact
Wikipedia
Schrijversinfo

Hard Gras 126

Ondertussen is het niet meer bijzonder dat Hard Gras voor het WK van de vrouwen in Frankrijk daar een themanummer aan wijdt. De leeuwinnen, foute marketingbijnaam, hebben hun plek veroverd. Het begint met een mooi verhaal van Suse van Kleef. Deze zomer hebt u haar allemaal leren kennen als analiste voor Studio Sport, eigenlijk is ze correspondent in Engeland, maar ooit jeugdinternational. Iemand die dus weet waar ze over praat. Haar voetbalcarrière wordt door haar mooi verteld en geduid, sterke opening.

De combi Vuijsje en Beerensteyn is bijna freudiaans te noemen, zo voordehandliggend dat het weer goed is. Het verhaal is kort. Het is goed zo. De mailwisseling tussen Kika van Es en Henk Spaan is interessant. Niet het beste verhaal, beetje gemakzuchtig, maar wel leuk. Melle Maré schrijft een jeugdherinnering mooi op. Past goed in deze bundeling.

Voorpublicatie is deze keer uit het boek van Annemarie Postma, boek gaat ook op de verlanglijst. Zij heeft zich de afgelopen jaren zonder twijfel ontpopt tot de ultieme kenner van het Nederlands damesvoetbalteam.

Citaat: “Ze had altijd wel gevoetbald, meestal als veldspeler, maar concentreerde zich vooral op skiën. Racen. Om van die stokjes heen. Keihard naar beneden. Ze deed mee aan NK’s. Ze mist het nog weleens. De slalom. Dat geluid van die stokken als je ze raakt. Ze zat in de topsportklas van het OSG Willem Blaeu in Alkmaar. Als ze in Nederland was trainde ze regelmatig mee met de Telstar Academie van Willem Blaeu een samenwerking mee heeft. Ze trainde dan als keeper en kwam zelfs uit voor het vertegenwoordigd elftal van O15. En dat terwijl ze niet echt lid was van een club of wedstrijden speelde met een team.”(p.42)


Nummer: 19-030
Titel: Hard Gras 126
Ondertitel: Sarina en haar meiden
Auteur: Diversen (Suse van Kleef, Anna Enquist, Robert Vuijsje, Janneke van der Horst, Rosa van Gool, Frank Heinen, Henk Spaan, Melle Maré, Arthur van den Boogaard, Annemarie Postma, Stephanie Hoogenberk)
Taal: Nederlands
Jaar: 2019
# Pagina’s: 128 (6648)
Categorie: Voetbal
ISBN: 978-90-263-4744-3

Meer:
125 124 123 122 121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110 109 108 107 106 105 104 103 102 101 100 99 98 97 96 95 94 93 92 91 90 89 88 87 86 85 84 83 82 81 80 79 78 77 76 75 74 73 72 71 70 69 68 67 66 65 64 63 62 61 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 1

Irvine Welsh – Reheated cabbage

Al meerdere jaren niet gelezen, Welsh, terwijl ik dat wat ik van hem las juist erg waardeerde. Kan me het verhaal van Trainspotting nauwelijks meer herinneren, wel de sfeer en de indruk dat het boek destijds maakte. Ooit, in de tijd voordat bloggen bestond.

Toen mocht ik in het voorjaar mee op werkweek naar Edinburgh, kun je een betere reden vinden om nog eens een boek van Welsh uit de kast te trekken? Ik niet. Het leek me verstandig om deze titel te lezen. In het vliegtuig naast een studente het boek ‘Porno’ uit mijn rugzak trekken om dan te vertellen dat het Schotse literatuur is, leek mij niet zo’n goed idee.

Al snel zat ik in het eerste verhaal, zonder de achterkant te hebben gelezen was het me even ontschoten dat dit een verhalenbundel was. Al snel zag ik ook weer waarom velen niet zullen kiezen om Welsh in de oorspronkelijke versie te lezen. “Bit it wis her ain fault because she kent that ah wanted tae stey in fir the fitba this Sunday; they hud the Hibs-Hearts game live oan Setanta.” Halverwege de eerste bladzijde concludeerde ik al dat er meer woorden in het dialect instaan dan in het Engels. De tip, ooit voorin een stripboek over Haagse Harry: Hardop lezen. Maar ja, dat doe je dan weer niet in een vol vliegtuig. Zeker niet omdat er nogal veel gevloekt wordt door de verschillende karakters. Lijkt me niet iets om te doen met veel publiek.

Hardop lezen in mijn hoofd dus, ik vermaakte me kostelijk met het eerste verhaal. Want het is erg lastig om je te verheugen op de belangrijkste voetbalwedstrijd van het jaar, maar je vrouw wordt aangereden. Ga je mee naar het ziekenhuis, of ga je toch op zoek naar een scherm waar je de wedstrijd kunt zien. Of kan het allebei? Hilarische conversaties die dan volgen. Ook de twee vrienden die allebei op hetzelfde meisje vallen, of heeft de hoeveelheid drank er mee te maken. Gaat het meisje voor de vriendschap?

Halverwege het boek kwam ik tot de conclusie dat Welsh de genius was die hij in de jaren negentig al leek. Helaas volgde toen een kort verhaal dat niet zo kort was. En ook niet zo heel boeiend. Maar goed, niet alles kan raak zijn. Moet ik binnenkort toch Porno maar eens uit de kast halen. En wel de juiste plek vinden om die te lezen.

Citaat: “Christmas, eh. Some cunts lap it but tae me it’s a load ay shite. Too commercialised. It’s usually just the faimly for us. But ah’ve fuckin moved in wi ma burd Kate, oor first festive season tigether. We hud a big row aboot it n aw; mind you, ye eywis dae at Christmas. Wouldnae be a fuckin Christmas withoot every cunt gittin oan each other’s nerves.” (p.35)

Nummer: 19-029
Titel: Reheated cabbage
Auteur: Irvine Welsh
Taal: Engels (Schots)
Jaar: 2010
# Pagina’s: 275 (6520)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-0-099-50699-7

Meer:
Glue
Acid House
Filth

Auke Kok – Tussen godenzonen

Een voetbalclub een jaar volgen is niet bepaald een origineel idee. Velen gingen Kok voor. Gelukkig is de aanpak van Kok wel wat anders. Hij laat zich iets minder leiden door de waan van de dag, door de resultaten. Hij probeert dichterbij te komen, te voelen wat er speelt, in de hoofden van de Ajacieden te komen. En met Ajacieden bedoel ik niet alleen de spelers, maar ook degenen die echt bij de club horen.

Mooi voorbeeld is Derek Boerrigter. Al in het trainingskamp in De Lutte, voor Ajax het begin van het seizoen, is de tukker terug op oude grond. Maar hij zit niet lekker in zijn vel. Past hij wel bij Ajax? Of misschien andersom: past Ajax wel bij hem?

Ook Van Rhijn, Cilessen en Daley Blind worden door Kok goed geobserveerd. Het levert interessante stukken op.

Aan de andere kant is een relatief dik boek, bijna 300 bladzijden, over een enkel seizoen, is jaren later wel heel veel. Is dat seizoen waarover geschreven wordt zo belangrijk in de geschiedenis dat daardoor het boek ook relevant blijft? Dat weet je vooraf nooit, achteraf is het antwoord bijna altijd nee.

Op dit moment is het boek voor de fanatieke fan nog leuk, de doorsnee voetballiefhebber zal andere boeken vinden. Geeft niets, Kok is een goede schrijver en met de definitieve biografie van Cruijff in het vooruitschiet, zal hij zeker nog vaker in mijn boekenkast belanden.

Citaat: “Twee weken na zijn goede optreden in Dortmund, thuis tegen Real Madrid, is Blind zo ongeveer de enige veldspeler die het naar zijn zin heeft. Hij passt en schuift op en ondanks het enorme overwicht van Real lijkt hij het een leuk spel te vinden. In tegenstelling tot de meeste anderen, bij wie de knieën op slot lijken te zitten van angst voor de wereldster Christiano Ronaldo, durft Blind te improviseren.”(p.79/80)


Nummer: 19-028
Titel: Tussen godenzonen
Ondertitel: Een jaar lang Ajax
Auteur: Auke Kok
Taal: Nederlands
Jaar: 2014
# Pagina’s: 287 (6245)
Categorie: Voetbal
ISBN: 978-94-004-0309-3

Meer:
Balverliefd
Auke Kok
Wikipedia

Takis Würger - Stella


Een boek dat spraakmakend is, altijd leuk. In Duitsland waren de recensenten vernietigend, maar wanneer je kijk naar de doorsnee lezer, dan zie je dat het goed tot zeer goed wordt ontvangen. Kan een enkel boek dat waarmaken? Het blijkt. Waar ligt de waarheid? In het midden, of heeft een groep het boek niet begrepen? Maar een manier om er achter te komen, zelf lezen dus. Gelukkig kreeg ik die kans via Hebban.

Het dilemma wordt op de achterzijde al uitgelegd, een duidelijk gegeven voor een roman. Een liefdesroman, in Berlijn 1942. De jonge Zwitser, van goede komaf, was gefascineerd door de stad en reist er naar toe. Ook best een vreemde uitgangssituatie natuurlijk, aangezien heel Europa ondertussen best wist wat er gebeurt in Duitsland. En om nou van het enige land dat geen directe partij is naar de veroorzaker van de oorlog te reizen, klinkt niet echt logisch.

Friedrich komt aan in Berlijn en valt meteen voor de mysterieuze Kristin. Hun relatie is vreemd, elke nacht gaat zij naar huis, overdag bezoekt zij hem in zijn hotel. Maar het gaat er uiteindelijk om wat ze tussendoor doet.

Kristin blijkt te liegen. Ze heet eigenlijk Stella, is van joodse komaf en bluft zich door het Berlijnse leven. Dat is niet eenvoudig. En ten koste van wat? De waarheid? Het is niet de enige leugen. Om te overleven moet Stella andere joden verraden. Ze is dus informant van de Duitsers. Friedrich weet niet wat hij moet doen, maar is hopeloos verliefd en kan dus niets anders doen dan blijven hangen in Berlijn en wachten wat er gebeurt, zij bepaalt de toekomst, niet hij. Halfslachtig stelt hij nog wel voor om naar Zwitserland te verhuizen, hij heeft een paspoort tenslotte. Het lukt niet. Want hoe langer het duurt, hoe meer het er op lijkt dat Stella bewust kiest voor dit leven. Is het wel noodzaak? Overlevingsdrang?

Würger heeft een bestaand verhaal gefictionaliseerd. Stella blijkt te hebben bestaan, na de oorlog is ze veroordeeld voor verraad. Het mooie van het boek is dat er eigenlijk weinig direct bewijs is dat ze een verraadster is, er zijn wel aanwijzingen, de logica stuurt je gedachten in een bepaalde richting, een overeenkomst met mijn favoriete oorlogsboek als tiener: De donkere kamer van Damocles. Maar door vooral door de ogen van Friedrich kijkend, moet je zelf je conclusies trekken, ongetwijfeld gevolgd door de vraag: wat zou ik doen?

Dat is meteen het sterke punt van het boek, het succes van Het Diner in een historische setting. Mensen zijn vaak niet de helden die ze zelf wel denken te zijn. De enthousiaste reacties lees ik vaker wanneer het boek gebaseerd is op de waarheid. True life stories. Voor mij geen aanbeveling, heb ik eerder over geblogd. Waarom zou je de waarheid een goed verhaal in de weg laten zitten. In dit geval zijn de erven van Stella zo boos dat er een hoop ophef ontstond toen het boek verscheen. Wordt iemand met terugwerkende kracht zwart gemaakt of is het een roman gebaseerd op de waarheid? Kan het ook allebei? Door de naam niet te veranderen en ook nog eens stukken uit procesverbalen uit het archief op te diepen, kiest Würger blijkbaar bewust voor de controverse. En dat is in mijn ogen een zwaktebod. Hij kan een mooi verhaal schrijven, daar heb ik geen twijfel over, maar is de ophef nodig of was het boek goed genoeg om zichzelf te verkopen, we zullen het nooit weten.

Citaat: “Een bewaker wilde mijn papieren zien en salueerde toen ik hem mijn Zwitserse paspoort gaf. Dat kwam vaker voor. Veel Duitsers wisten niet goed waar ze met mij aan toe waren, en aangezien het in die dagen een leven kon kosten als je de verkeerde persoon ergerde, beschermden mannen in uniform zich vaak door onderdanigheid.” (p.130)


Nummer: 19-027
Titel: Stella
Auteur: Takis Würger
Taal: Nederlands (Duits)
Jaar: 2019
# Pagina’s: 190 (5958)
Categorie: Fictie
ISBN: 978-90-5672-623-2

Meer:
Weltbild
SudDeutsche
SWR
Tzum
Volkskrant